Ra đảo Ngọc ăn nhum

Con nhum, nhiều nơi gọi là cầu gai, có nơi gọi nhím biển bởi hình dáng tròn, bề ngoài phủ đầy gai nhọn tua tủa và dễ gãy. Với dân thành thị, nhum là món đặc sản kiểu “ông nhậu bà khen”.

Nhum là giống... trời ơi!

Ở Nha Trang, món nhum cũng được liệt vào hàng hiếm bởi chỉ vài nhà hàng mới có nguồn cung cấp. Riêng ở Phú Quốc (Kiên Giang) - nơi được mệnh danh là đảo ngọc với địa thế núi non, sông suối, thác ghềnh, những bãi biển đẹp và hoang sơ - ít người để mắt tới món nhum.

Trước kia, dân Phú Quốc chê con nhum là giống... trời ơi bởi vẻ ngoài gớm ghiếc, lỡ chân đạp phải thì đau buốt phải biết.
Nhưng từ độ một ngư dân nhìn thấy khỉ trong rừng hay lân la xuống mé biển bắt con vật lạ này lên bờ, lấy đá ghè ra ăn phần ruột bên trong, họ mới phát hiện cái con gớm ghiếc này ăn được. Ngay cả “bài thuốc” trị cái gai độc của nhum cũng học từ mấy chú khỉ trong rừng.

Chẳng là có bữa chú khỉ đạp phải gai nhum, nó chạy ngay lên bờ tè vào chân, ngư dân cũng bắt chước như thế quả là êm ngay, bao nhiêu đau nhức lập tức tan biến.

Dân Phú Quốc bắt đầu lai rai ăn nhum, cộng thêm làn sóng du khách từ Sài Gòn ra, khách Nhật Bản tới, yêu cầu món nhum ăn sống chấm mù tạt. Nhum đảo ngọc Phú Quốc dần dần nổi danh trong giới ngao du khoái của ngon vật lạ. Thật  lạ, hương vị nhum Phú Quốc không giống bất cứ một loại hải sản nào. Thịt và trứng nó vừa ngọt, béo, thơm tựa gạch cua bể lẫn dư vị mằn mặn của biển...  Ấn tượng vô cùng!

Nhum thường sống thành đàn ở những vùng biển nước ta, nhiều nhất là ở Cà Ná, Ninh Thuận và Phú Quốc, Kiên Giang. Chúng thường quần tụ ở những nơi có nhiều rạn san hô, đá ngầm và hang hốc để ăn rong rêu, cỏ biển, đặc biệt là cỏ lá hẹ. Ngoại hình nhum tròn như quả cầu nhỏ, nhiều gai tua tủa tựa lông nhím nên còn có tên cầu gai hay nhím biển.

Đi kẹp nhum

Khoảng 9 giờ sáng, anh Thanh Tùng, một ngư dân chuyên săn nhum ở Bãi Thơm, Phú Quốc rủ tôi ra biển bắt nhum. Ra khỏi bờ chừng vài trăm mét, anh Tùng cho ghe dừng lại, sửa soạn đồ nghề, đeo kính lặn rồi nhảy đùng xuống biển.

Dụng cụ anh mang theo chỉ có một cây kẹp sắt dài 1m,  dùng để kẹp từng con nhum cho vào giỏ. Vì gai nhum dài và nhọn hoắc nên không ai dám đụng vào, nhờ có cây kẹp sắt mới tóm gọn được.

Khoảng mười phút sau, anh Tùng đã ném vào ghe trên 20 con nhum. Con nào cũng đen sẫm, gai chơm chởm thật ngộ nghĩnh. Xong anh dùng kéo cắt bỏ tất cả gai trước khi tách đôi mình nhum ra như tách một trái măng cụt.

Được biết, nhum ở đây có nhiều loại: nhum sọ màu trắng hoặc vàng cam, gai ngắn, ít thịt; nhum bàn gai nhọn, dài  như chông; nhum đen thịt nhiều, ngon và béo nên được nhiều người chuộng.

Thơm ngon độc đáo

Anh Đinh Văn Tạo, một thổ địa  ở Phú Quốc, rất sành ăn, quả quyết rằng trong các loài cua sò ốc biển, chưa có loại nào chất lượng bằng  thịt nhum, đặc biệt là phần trứng.  Tách đôi con nhum, bên trong là một khối cầu trống rỗng nhưng nằm sát lớp da lại có nhiều múi chứa một lớp thịt mềm mại, màu vàng như kem. Tuyệt nhất là trứng nhum vừa thơm vừa béo, được coi như món quà quý báu của biển khơi. Ai lỡ... ăn qua dễ sinh ghiền!

Dân Phú Quốc có nhiều cách ăn nhum. Cầu kỳ nhất là cạo hết lớp thịt bên trong, xào sơ với mỡ tỏi và cho vào nồi cháo đang sôi. Cháo nhum với vị béo, bùi và đặc biệt có mùi thơm ngai ngái rất đặc trưng, được xem là thức ăn bổ dưỡng, giúp nhanh lấy lại sức sau những chuyến đi biển, những khi đi đường xa mệt nhọc.

Thế nhưng, cách ăn nhum phổ biến nhất ở Phú Quốc là cắt đôi con nhum, nướng quanh lửa hồng. Trên bếp hồng, nhum nướng nhanh chóng tỏa mùi. Chỉ cần nướng sơ, cho thêm mỡ hành vào rồi dùng muỗng nạo phần thịt chấm muối tiêu chanh… là sẽ thưởng thức được thịt nhum thơm, béo mà khách nào thấy cũng phải thèm. Riêng những người thích gọn lẹ hơn thì cứ chanh, mù tạc cho vào nửa “quả cầu”. Món nhum tái chanh, mù tạc càng thích hợp nếu trên bàn tiệc có ít bia.

Dân sành ẩm thực ra Phú Quốc rất thích món nhum nướng chấm muối tiêu, còn người Nhật thì khoái tái chanh mù-tạt.

Riêng bạn: khi ăn có thể dùng muỗng nhỏ xúc từng miếng thịt hoặc trứng, rắc chút muối tiêu chanh, đưa vào miệng nhai từ tốn... Chắc chắn bạn sẽ ấn tượng với hương vị đậm đà quyến rũ của nó. Đúng là một món ăn ngon và lạ, hương vị không giống bất cứ loại hải sản nào. Nó vừa có vị ngọt lẫn mùi thơm của gạch cua, hòa quyện cùng hương nồng của biển. Anh em ở  đây còn rỉ tai nhau rằng, ăn nhum phải có vài ngụm đế hoặc rượu Tây hay bét nhất là vài chai bia mới phát huy "bản lĩnh đàn ông".

Anh Trần Quốc Hùng, một thợ lặn cừ khôi ở đây khen nức nở: thịt nhum là một món ăn cực kỳ bổ dưỡng. Ăn thường xuyên, cơ thể sẽ dẻo dai, ít mỏi mệt.

Một vài lão ngư còn nhắc lại món mắm nhum tiến vua thời nhà Nguyễn. Đó là thứ mắm đặc biệt được chế biến thủ công thật tinh tế. Câu chuyện về con nhum càng lúc càng miên man bất tận, khiến cho thực khách thêm sảng khoái.

Du lịch, GO! - Tổng hợp từ TTO, TNTT&GT và nhiều nguồn ảnh khác.